Dorośli Polacy chcą się uczyć. To zdanie jest prawdziwe w odniesieniu do ponad połowy naszych obywateli. Są jednak warunki – im mniej sformalizowany charakter ma nauka, tym chętniej się jej podejmujemy. Jakie są sposoby na to, by uczyć się tak, by wcale nie myśleć o tym, że to nauka?

Czytaj dalej, a dowiesz się:

• Czy dorośli Polacy uczą się i jakie jest ich nastawienie do aktywności edukacyjnej?
• Jakie są sposoby na to, by się uczyć, choć niekoniecznie w tradycyjny sposób?

Nauka tak, ale im mniej sformalizowana, tym lepiej

Z raportu “Uwarunkowania uczenia się w dorosłości”, który powstał na podstawie przeprowadzonego w Instytucie Badań Edukacyjnych badania “Uczenie się dorosłych Polaków” wynika, że ponad połowa dorosłych obywateli naszego kraju chce się uczyć i podejmuje różne kroki, by rozwijać swoje umiejętności oraz wiedzę. Najczęściej te kroki mają charakter pozaformalny. Kształcenie pozaformalne obejmuje zinstytucjonalizowane działania edukacyjne, które kończą się zdobyciem certyfikatu, “ale nie wpływają na podniesienie poziomu wykształcenia”. 

Badanie przeprowadzone na grupie 2600 osób w wieku 25-64 lat pokazało, że im mniej formalny charakter ma nauka, tym chętniej uczestniczą w niej osoby dorosłe.

Kształcenie pozaformalne i uczenie się nieformalne (poza instytucjami) jest częściej wybierane przez osoby dorosłe, ponieważ zapewnia większą elastyczność – możliwość pogodzenia działań na rzecz własnego rozwoju z obowiązkami służbowymi lub rodzinnymi, indywidualne dobranie tempa i rytmu nauki. Takie formy uczenia się częściej też odpowiadają na skonkretyzowane oczekiwania – ich zakres i tematyka są podzielone na mniejsze zestawy umiejętności, więc pozwalają specjalizować się w wybranym obszarze – komentuje dr Wojciech Gola, ekspert kluczowy w projekcie “Mikropoświadczenia – pilotaż nowego rozwiązania wspierającego uczenie się przez całe życie”. 

Uczymy się, nawet o tym nie wiedząc

Zgodnie z ideą uczenia się przez całe życie, wiedzę oraz umiejętności zdobywamy od narodzin aż do śmierci. Odbywa się to zarówno w szkołach czy na uczelniach, jak również na kursach, szkoleniach, w kolejnych pracach, a także w zupełnie niezwiązanych z powszechnie rozumianą edukacją sytuacjach. Uczymy się tak naprawdę każdego dnia, gdy podejmujemy nowe aktywności, próbujemy poszerzać zasób informacji na dany temat itd. Nauka to zarówno to, co zyskujemy po przeczytaniu książki, jak i samodzielnym złożeniu mebla. 

Być może po latach spędzonych w szkolnych ławkach dorośli Polacy wolą podejmować mniej sformalizowane działania edukacyjne. Z raportu IBE wiemy, że im mniej formalne, tym lepiej. Dlatego przygotowaliśmy dla naszych czytelników zestawienie 10 zajęć, które pozornie nie kojarzą się z nauką, raczej z przyjemnością czy hobby, czasem nawet z rozrywką. Wiemy jednak skądinąd, że wykonywanie związanych z nimi czynności sprzyja temu, by nasz mózg się rozwijał i byśmy zdobywali nowe lub poszerzali już posiadane umiejętności. 

1. Kolorowanki dla dorosłych

Kolorowanki dla dorosłych są bardzo popularne jako metoda łagodzenia stresu. Koncentracja na pokrywaniu drobnych elementów kolorami pomaga odciąć się od codziennych problemów i wyciszyć. Jednak to nie wszystko. Czynność kojarząca nam się z dziecięcą zabawą przynosi wiele korzyści naszemu mózgowi – sprzyja utrzymywaniu go w dobrej kondycji. Rozwija też naszą kreatywność, niezbędną w wielu zawodach. 

2. Dzielenie się świeżo zdobytymi informacjami

Opowiedzenie dwóm lub trzem osobom o tym, czego właśnie się nauczyliśmy, zwiększa szanse, że zapamiętamy zdobyte informacje na dłużej. Przykładowo, gdy przeczytamy ciekawy artykuł w gazecie i uda nam się zapamiętać zawarte tam dane, warto podzielić się tym ze znajomymi z pracy czy członkami rodziny. Powtórzenie wniosków z lektury kilka razy sprawi, że ich nie zapomnimy. 

3. Oglądanie filmów i seriali bez lektora

Uczenie się języków obcych może odbywać się w sposób o wiele bardziej przyjemny, niż poprzez zapamiętywanie długich list słówek. Metodą od lat polecaną przez nauczycieli jest oglądanie filmów i seriali w danym języku z włączonymi napisami. Jednoczesne słuchanie i czytanie lepiej aktywizuje mózg i pozwala szybciej zapamiętać zwroty, odpowiednią wymowę i znaczenie. 

4. Oglądanie filmów instruktażowych na Youtube lub w mediach społecznościowych

Na Youtube i w mediach społecznościowych znajduje się wiele filmów instruktażowych, których autorki i autorzy uczą nas m.in. jak się malować, jak złożyć meble, jak szyć, gotować czy negocjować. Ważne, by nie skupiać się wyłącznie na oglądaniu materiałów, lecz także starać się jednocześnie wykonywać opisywane czynności, a później je ćwiczyć. W ten sposób można bezkosztowo i w przyjemny sposób posiąść wiele przydatnych umiejętności.

5. Zwiedzanie miasta bez telefonu

Nie każdy z nas ma wrodzoną orientację w terenie. Od kiedy możemy skorzystać z pomocy Google Maps poruszanie się nawet po zupełnie obcych miejscach stało się dużo prostsze. Niestety sprzyja to również temu, że nasz mózg się rozleniwia, nie uczymy się topografii miast czy innych terenów, zwiedzamy je z nosem w telefonie. Dlatego warto raz na jakiś czas wyłączyć telefon podczas wędrówek i spróbować odnaleźć się w przestrzeni bez wsparcia rozwiązań technicznych . Dzięki temu zapamiętujemy o wiele więcej szczegółów, naprawdę poznajemy dane miejsce, odkrywamy ciekawostki np. piękne budynki czy parki, których inaczej nie napotkalibyśmy na trasie swojej wędrówki. 

6. Gry planszowe

Gry planszowe kojarzą nam się z miłą rozrywką w gronie przyjaciół. Tak jest, ale tego rodzaju aktywność jest również bardzo rozwijająca. To wspaniałe ćwiczenie logicznego myślenia, wiele gier zmusza nas do przeprowadzania analiz faktów, wyciągania wniosków i szukania najbardziej sprzyjających rozwiązań. 

7. Czytanie

Wydaje się dość oczywiste, że czytanie książek pomaga się rozwijać, ale w natłoku codziennych zajęć zapominamy, że ta czynność jest niezwykle istotna dla naszego mózgu. Czy jesteśmy molami książkowymi czy nie, warto uświadomić sobie, że regularne czytanie zmniejsza ryzyko zachorowania na Alzheimera, a ponadto redukuje stres. Tym, którym czytanie kojarzy się ze szkolną listą lektur przypominamy, że czytać można również gazety, artykuły w internecie, komiksy i wiele innych ciekawych rzeczy. Lektura może być przyjemna, a na pewno zawsze będzie korzystna dla naszego mózgu. 

8. Łamigłówki słowne i liczbowe

Od dawna mówi się o tym, że krzyżówki, sudoku i inne łamigłówki, jeśli rozwiązujemy je regularnie, pozytywnie oddziałują na nasz mózg. Sprzyjają rozwojowi logicznego myślenia oraz pamięci. Dzięki krzyżówkom uczymy się nowych słów i łatwiej zapamiętujemy ich znaczenie. Łamigłówki liczbowe pomagają utrzymać i wzmocnić zdolności analityczne i matematyczne nawet w bardzo zaawansowanym wieku.

9. Układanie puzzli

Układanie puzzli to jedno z najlepszych ćwiczeń na koncentrację. W czasach, gdy zewsząd atakują nas różnego rodzaju bodźce, coraz trudniej skupić nam uwagę na jednej rzeczy przez dłuższy czas. Tymczasem składające się z wielu elementów puzzle wymagają pełnej koncentracji i skupienia na szczegółach. Taki trening dla naszego umysłu z pewnością będzie przydatny np. w pracy. 

10. Zajęcia kreatywne

Wszelkiego typu zajęcia kreatywne, np. malowanie, rzeźbienie, garncarstwo itp., sprzyjają rozwojowi zdolności manualnych, a także stymulują naszą wyobraźnię. Stanowią także dobry sposób na redukcję stresu – uprawianie różnych form sztuki to jeden ze sposobów pracy z pacjentami w czasie psychoterapii (arteterapia). 

ŹRÓDŁA:

1. “Uwarunkowania uczenia się w dorosłości. Raport z badania Uczenie się dorosłych Polaków”, https://kwalifikacje.edu.pl/wp-content/uploads/Uwarunkowania-uczenia-sie-w-doroslosci-5.07.pdf.
2. “Dlaczego dorośli uczą się pozaformalnie?”, https://kwalifikacje.edu.pl/dlaczego-dorosli-ucza-sie-pozaformalnie/.