Tylko 15 proc. pracowników w Polsce deklaruje posiadanie umiejętności, które mogłyby zapewnić im awans w ciągu najbliższych 3 lat. Sytuację tę mogą zmienić programy promujące uczenie się przez całe życie i podnoszenie własnych kwalifikacji. W Polsce, we współpracy z Instytutem Badań Edukacyjnych – Państwowym Instytutem Badawczym, jego partnerzy wystawili pierwsze mikropoświadczenia. Czy zbudują one rzeczywistą przewagę ich posiadaczy na rynku pracy?

Czytaj dalej, a dowiesz się:

• Jak Polacy oceniają poziom swoich kompetencji oraz szanse na awans?
• W jaki sposób mikropoświadczenia mogą pomóc uzupełnić niezbędne kwalifikacje?
• Co w kwestii podnoszenia kompetencji w Polsce zmieni projekt dotyczący mikropoświadczeń realizowany w IBE-PIB?

Awans? Tak! Ale co z kompetencjami?

Polki i Polacy nisko oceniają poziom swoich kompetencji niezbędnych do zawodowego awansu, a także nisko oceniają inwestycje pracodawców w ich rozwój. Z raportu ADP Research Institute “People at Work 2025: Skills Development” wynika, że dostrzega je tylko 10 proc. badanych osób. 

Dlaczego rozwijanie własnych kompetencji jest dzisiaj tak ważne? W najnowszym raporcie Światowego Forum Ekonomicznego (WEF) „Future of Jobs 2025” eksperci przewidują, że dzięki technologiom, zielonej gospodarce i zmianom demograficznym do 2030 roku na świecie powstanie 170 milionów nowych miejsc pracy.

Oznacza to ogromne zmiany w wymaganiach kompetencyjnych stawianych pracownikom. Pracodawcy szacują, że aż 39% kluczowych umiejętności ulegnie zmianie do 2030 r., co zmusza firmy do inwestowania w ciągłe dokształcanie kadry. W firmach rośnie liczba programów reskillingowych i upskillingowych. 

Szybkie uzupełnianie kwalifikacji wsparte mikropoświadczeniami

Instytut Badań Edukacyjnych – Państwowy Instytut Badawczy od 2023 r. realizuje pilotażowy projekt „Mikropoświadczenia – pilotaż nowego rozwiązania wspierającego uczenie się przez całe życie”, współfinansowany z Funduszy Europejskich. Jego głównym celem jest sprawdzenie przydatności mikropoświadczeń w rozwijaniu różnego typu umiejętności zgodnie z ideą uczenia się przez całe życie oraz zaprojektowanie procesu ich wydawania i gromadzenia.

Projekt stanowi odpowiedź na Zalecenie Rady UE z 22 czerwca 2022 r. ws. europejskiego podejścia do mikropoświadczeń – rekomendującego m.in. umożliwianie szybkiego uzupełniania kwalifikacji pod kątem zmieniającego się rynku pracy oraz podnoszenie jakości i elastyczności oferty edukacyjnej instytucji szkoleniowych. 

Może to przyczynić się do poprawy sytuacji w Polsce, szczególnie w kontekście kształcenia dorosłych. Według danych GUS z 2022 roku jedynie 20% dorosłych Polek i Polaków w wieku 18–69 lat (4,9 mln osób) uczestniczyło w zorganizowanych kursach lub szkoleniach poza formalnym systemem edukacji. 

Jednak rynek mikropoświadczeń w Polsce dopiero się rozwija. Dla porównania: eksperci oceniają, że do dzisiaj na całym świecie wystawiono 300 milionów mikropoświadczeń. Tylko jedna platforma amerykańska, Accredible, wydała ich 125 milionów. 

Standardy z IBE-PIB

IBE-PIB wypracowuje standardy tworzenia i wydawania mikropoświadczeń tak, by były one wiarygodne na rynku pracy – jasno opisane poprzez efekty uczenia się, weryfikowalne i powiązane z potrzebami pracodawców. 

Mikropoświadczenia wydawane są w formie cyfrowej z wykorzystaniem aplikacji Odznaka+ stworzonej w IBE-PIB. Doświadczenia z pilotażu posłużą dostosowaniu narzędzia do potrzeb użytkowników – zarówno wystawców, jak i posiadaczy odznak – oraz szerszemu, otwartemu  wdrożeniu rozwiązania w praktyce edukacyjnej w Polsce. 

Pilotaż już przyniósł konkretne rezultaty. Pod koniec 2024 r. wydano pierwsze mikropoświadczenia – uczestniczące w nim firmy zaczęły przyznawać swoim odbiorcom cyfrowe odznaki potwierdzające zdobyte przez nich umiejętności. Równocześnie ruszyła druga faza pilotażu. Grono jego uczestników poszerzono o kilkanaście nowych podmiotów. Do projektu dołączyły zarówno kolejne firmy prywatne, jak i uczelnie.

Pomoże uczenie się przez całe życie

UE wzmacnia priorytet uczenia się przez całe życie, dostrzegając jego kluczową rolę w zachowaniu konkurencyjności i inkluzywności społecznej. W Planie Działania na rzecz realizacji Europejskiego Filaru Praw Socjalnych ustalono, że do 2030 r. przynajmniej 60% dorosłych Europejczyków powinno co roku uczestniczyć w szkoleniach lub edukacji. To ambitny skok w porównaniu z obecną sytuacją. W 2022 r. wskaźnik udziału dorosłych w uczeniu się wyniósł zaledwie ok. 39,5%. W 2025 roku cel, jaki stawia sobie UE, to osiągnięcie 47%.

Nowe umiejętności dla miliarda osób

Światowe Forum Ekonomiczne podkreśla w swoim raporcie, że obok zdolności technologicznych (jak AI czy analiza danych) na znaczeniu zyskują również tzw. umiejętności meta: zdolność uczenia się, adaptacyjność, myślenie analityczne, a także postawy proaktywne. Ciekawość i nastawienie na ustawiczne uczenie się zostały wymienione w raporcie jako jedne z kluczowych cech pracownika przyszłości. 

Globalna inicjatywa „Reskilling Revolution” ma sprawić, że do 2030 roku nowe umiejętności zyska nawet 1 miliard osób na świecie. Według WEF około 50% pracowników na świecie wymaga przekwalifikowania już teraz (do 2025). 

Źródła:

1. https://www.adpresearch.com/assets/people-at-work-2025-skills-development/

2. https://www.weforum.org/publications/the-future-of-jobs-report-2025/

3. https://initiatives.weforum.org/reskilling-revolution/home

4.https://employment-social-affairs.ec.europa.eu/policies-and-activities/european-pillar-social-rights-building-fairer-and-more-inclusive-european-union/european-pillar-social-rights-action-plan_en