Powody podjęcia decyzji o zmianie zawodu mogą być różne. Niektórzy są do tego zmuszeni przez zmiany na rynku pracy, inni zaś wybierają nową ścieżkę kariery, bo dotychczasowa nie jest dla nich satysfakcjonująca. Przyczyny są różne, ale trend zdecydowany – przebranżowienie będzie dotyczyło coraz liczniejszej grupy osób z całego świata.

W raporcie Światowego Forum Ekonomicznego “The Future of Jobs Report 2025” oszacowano, że do 2030 r. 39 proc. z nas będzie musiało zmienić zawód. Firma doradcza McKinsey podaje natomiast, że również do 2030 r. 375 mln pracowników zmierzy się z koniecznością podniesienia swoich kwalifikacji lub zdobycia zupełnie nowych. Oznacza to, że – nawet jeżeli w ciągu najbliższych pięciu lat nie znajdziemy się w gronie osób zmuszonych lub szukających nowych możliwości zawodowych  –  istnieje duża szansa, że i tak podejmiemy się próby zdobycia kolejnych  umiejętności, by nadążyć za zmianami na rynku pracy, które prędzej czy później obejmą wszystkie zawody. 

Przebranżowienie jako konieczność i jako wybór

O przebranżowieniu mówi się najczęściej w kontekście zmian na rynku pracy spowodowanych m.in. rozwojem nowych technologii, za sprawą których część zawodów przestanie być potrzebna, a niektóre zajęcia będą wykonywane przez sztuczną inteligencję. 

To jednak tylko jeden z powodów podejmowania decyzji o zmianie zawodowej. Wiele osób myśli o przebranżowieniu, ponieważ m.in.:

• nie odczuwa satysfakcji z wykonywanej pracy, 
• przeżywa wypalenie zawodowe, 
• nie odpowiadają im warunki zatrudnienia związane z danym zajęciem,
• maksymalne zarobki osiągane w danym zawodzie są dla nich za niskie.

Przykładowo, z badania przeprowadzonego przez amerykański, internetowy kreator CV Kickresume wynika, że w ostatnich pięciu latach, aż 58 proc. Amerykanów wolało zmienić pracę niż czekać na awans w firmie, w której do tej pory byli zatrudnieni. Ta sama firma przeanalizowała pod koniec ubiegłego roku 1250 aktywnych profili LinkedIn amerykańskich specjalistów. Okazało się, że od 2019 r. u swojego obecnego pracodawcy awansowanych zostało zaledwie 17 proc. osób. Tymczasem z raportu firmy rekruterskiej Michael Page „Talent Trends 2024” wynika, że rozwój kariery należy od lat do pierwszej piątki najważniejszych wskaźników zadowolenia z pracy osób aktywnych zawodowo na całym świecie (Job Satisfaction Index).

Wnioski? Przebranżowienie nie dla wszystkich jest smutną koniecznością związaną z nieuniknionymi, globalnymi zmianami i lękiem przed bezrobociem. Dla wielu osób możliwość rozwijania się i podejmowania nowych wyzwań, a także nieustanny rozwój są konieczne do tego, by odczuwać satysfakcję z pracy, więc jeśli dotychczas wykonywany zawód nie daje nam takich możliwości, jesteśmy gotowi go zmienić. 

Podnoszenie kompetencji – rozwiązanie uniwersalne

Powody decyzji o przebranżowieniu mogą być różne, jednak istnieje uniwersalne rozwiązanie, które sprawdza się w każdej sytuacji. Im wcześniej zostanie wdrożone, tym lepiej – pozwala bowiem zarówno wyjść z trudnej sytuacji, gdy nagle tracimy możliwość wykonywania dotychczasowego zawodu, jak i skutecznie przygotować się na awans lub zmianę ścieżki kariery. Kluczem jest uczenie się przez całe życie i nieustanne podnoszenie kwalifikacji. 

Zgodnie z ideą lifelong learning uczenie się i zdobywanie nowych umiejętności nie kończy się wraz z zakończeniem edukacji formalnej. Wręcz odwrotnie – trwa przez całe życie. Uczestniczenie w szkoleniach i kursach, podejmowanie studiów podyplomowych, a także rozwijanie pasji i samorozwój – to wszystko sprawia, że nieustannie poszerzamy swoją wiedzę i podnosimy kwalifikacje, zarówno związane z wykonywanym zawodem, jak i zupełnie inne, np. kompetencje miękkie, a także cyfrowe, językowe, umiejętności analityczne czy negocjacyjne. To sprawia, że osoba ucząca się przez całe życie w dowolnym jego momencie może skorzystać z posiadanych umiejętności z bardzo różnych dziedzin i z łatwością wejść na nowy poziom, zmienić pracę czy zacząć robić zupełnie nowe rzeczy.

Takie podejście jest zgodne z inicjatywami władz Unii Europejskiej. Już od wielu lat KE stawia bardzo mocny nacisk na upowszechnianie rozwiązań związanych z ideą lifelong learning w państwach członkowskich (m.in. Zalecenie Rady UE z 22.06.2022 r. w sprawie europejskiego podejścia do mikropoświadczeń). Kolejnym krokiem podjętym przez Parlament Europejski w celu rozpropagowania uczenia się przez całe życie było powołanie w grudniu 2024 r. Zespołu ds. Przyszłości Edukacji i Umiejętności dla Konkurencyjności Europy (Intergroup on The Future of Education and Skills for a Competitive Europe). Jego zadaniem będzie dopasowanie systemów edukacji oraz szkoleń w całej Europie tak, aby obywatele państw członkowskich stali się posiadaczami kompetencji przyszłości. Uznano, że jedną z najpilniejszych potrzeb społeczeństw europejskich jest wprowadzenie spójnej strategii dotyczącej edukacji i nabywania kompetencji, by możliwe było uczynienie ich zdolnymi do adaptacji w zmieniającym się świecie. 

Aby rozwijanie lub  nabywanie nowych kompetencji mogło być atutem np. podczas rekrutacji do pracy, konieczne jest ich potwierdzanie. O ile zazwyczaj po kursach czy szkoleniach każda osoba otrzymuje dyplom poświadczający zdobycie przez nią określonej wiedzy, o tyle nie zawsze tak jest przy innych formach nauki. Stąd rosnąca rola mikropoświadczeń, szczególnie cyfrowych, jako metody potwierdzania konkretnych umiejętności. Gromadzenie ich jest budowaniem nowoczesnego portfolio kompetencji, które można łatwo zaprezentować np. potencjalnemu pracodawcy. Posiadacz mikropoświadczeń zyskuje przewagę na rynku pracy, wyróżniając się spośród wielu kandydatów o podobnym wykształceniu i doświadczeniu. Co więcej, jeśli zdecyduje się na zmianę zawodu, cenne poświadczenia ułatwią mu wejście na nową ścieżkę kariery, zwiększając jego atrakcyjność w oczach pracodawców.

Odpowiedzią na potrzebę znalezienia rozwiązań dla osób zatrudnionych w schyłkowych branżach są programy szkoleniowe, które pozwalają na wypełnienie luki kompetencyjnej. Efektywne szkolenie to nie tylko sprecyzowane cele, odpowiednie metody szkoleniowe, lecz także sprawdzenie, czy założone efekty uczenia się zostały osiągnięte i potwierdzenie tego poprzez wydanie odpowiedniego poświadczenia. W ten sposób mikropoświadczenia mogą stać się narzędziem pomocnym w procesie przebranżowienia – mówi Sławomir Szymczak, główny ekspert ds. projektowania rozwiązań cyfrowych dla rozwoju umiejętności w projekcie “Mikropoświadczenia – pilotaż nowego rozwiązania wspierającego uczenie się przez całe życie”. 

Źródła: 

1. “Future of Jobs Report 2025” https://www.weforum.org/publications/the-future-of-jobs-report-2025/
2. https://www.mckinsey.com/featured-insights/future-of-work/jobs-lost-jobs-gained-what-the-future-of-work-will-mean-for-jobs-skills-and-wages
3. https://kwalifikacje.edu.pl/jak-sie-przebranzowic/
4. https://www.kickresume.com/en/press/job-linkedin-promotion-study/
5. https://www.michaelpage.pl/en/talent-trends
6. https://www.lllplatform.eu/post/european-parliament-s-first-ever-intergroup-on-education-and-skills